Zaraszów na mapach

Przedstawiamy kolejną mapę z XIX wieku. Inne mapy okolic znajdziesz na naszym forum. W Europie rozwój grafiki gwałtownie przyspieszył od XV wieku wraz z upowszechnieniem znajomości papieru i druku. Pierwsze opracowania kartograficzne powstawały w starożytności na potrzeby ekspansywnych cywilizacji Egiptu, Grecji, Rzymu, Bliskiego Wschodu czy Chin. Za autora pierwszej mapy świata uważa się Anaksymandra z Miletu (ok. 610 – ok. 547 p.n.e.). Zgodnie z jego wyobrażeniem, Ziemia miała kształt sferyczny i znajdowała się w środku przestrzeni, a jej centrum stanowiło miasto Delfy w Grecji. Dynamiczny rozwój kartografii przypada dopiero na drugą połowę XIX w. i wiąże się bezpośrednio z rozwojem technik i przyrządów pomiarowych. Pierwsze pomiary Ziemi prowadzone były już jednak w starożytności. Za wielki krok ludzkości uznać można obliczenie obwodu i promienia naszej planety, przeprowadzone w III w. p.n.e. przez Eratostenesa z Cyreny (ok. 250-194 p.n.e.). Eratostenes zauważył, że 21 VI, czyli w dzień przesilenia letniego, promienie słoneczne oświetlają dna studni w Aleksandrii, a więc padają tam prostopadle. Przyjął, iż miasto Siene (dzisiejszy Asuan) leży na tym samym południku, co Aleksandria. Zmierzył odległość między dwoma miastami (prawdopodobnie wielbłądzimi krokami), a następnie kąt padania promieni słonecznych w Siene. Stosując proste obliczenia, dowiódł, że obwód Ziemi wynosi 252 tys. stadiów, czyli ok. 39 tys. km, natomiast promień 6300 km, co tylko nieznacznie odbiega od współczesnych danych (średni promień Ziemi 6367,45 km).

Dla polskiej kartografii szczególnie zasłużoną postacią jest Eugeniusz Romer, wybitny geograf żyjący w latach 1871-1954. Jego Atlas geograficzny z 1908 r. wydawany był przez 56 kolejnych lat. Romer stosował różne skale map, rzeźbę terenu przedstawiał poziomicami, propagował odwzorowanie wiernopowierzchniowe Lamberta, używał konsekwentnej skali barw i jako pierwszy na świecie zaprezentował zjawiska społeczno-gospodarcze metodą izolinii. Stosowane przez niego metody prezentowania zjawisk geograficznych stały się podstawą dla polskiej szkoły kartograficznej. Podwaliny dla polskiej kartografii tworzył także Wojskowy Instytut Geograficzny (WIG). Źródła: https://gisplay.pl/ i inne.